Հովհաննես Խան Մասեհյան
Հովհաննես խան Մասեհյանը հարգի և ազդեցիկ է եղել շահական պարսկաստանում: Եղել է Շահի թարգմանիչը: 1901թ-ին նշանակվել է Գերմանիայում Պարսկաստանի դեսպանի խորհրդական, իսկ 1912թ-ին Դեսպան: Որպես Պարսկաստանի դեսպան` խան Մասեհյանը պաշտոնավարել է նաև Անգլիայում և Ճապոնիայում: Նա հայ իրականությոն մեջ ամենախոշոր թարգմանիչներից մեկն էր: Տիրապետել է բազմաթիվ լեզուների: Թարկմանել է Գյոթեյի, Օմար Խայամի, Սաադիի, Շիլլերի ստեղծագործությունները: Ժամանակին, երբ Խաչիկ Դաշտենցը փորձում էր նոր թարգմանություններով համալրել հայալեզու գրականությունը` Ավ. Իսահակյանը նրան հանձնարարում է շարունակել Հովհաննես խան Մասեհյանի` տասնամյակներ ձեռնարկած շեքսպիրյան թարգմանությունների գործը և ամբողջացնել հայոց շեքսպիրականը
Եփրեմ խան
Իրանական իսլամական Հանրապետության արդի ժամանակների պատմության առանցքային դեմքերից է հայ ազգային ազատագրական գործիչ, ֆիդայական պայքարի ակտիվիստներից Ամտ. Հայաստանում` Եփրեմ խանը: Եփրեմը գործուն մասնակցություն է ունեցել 1905-11թթ իրանական հեղափոխությանը: Իրանական պատմագրության մեջ նա գնահատված է, որպես ժամանակի առաջադեմ գործիչ, ժողովրդական հերոս և տաղանդավոր զորավար: Իսկ Դանիել Վարուժանի հանճարեղ գրիչն այսպես է բնութագրել Եփրեմ խանին.
<<Զքեզ խրճիթմը ծնավ,
Հայ վիշտը քեզ օրորեց,
Այդ վշտին չափ եղար մեծ>>
Շահի բռնապետական ռեժիմի դեմ մղած պայքարում նշանավոր հայորդին փայլեց իր շնորհների ողջ կարողությամբ: Մինչև Թեհրանի ամբողջական ազատագրումն ու շահի գահընկեցությունը տևած մարտերում Եփրեմ խանը հանդես եկավ, որպես Իրանի Սահմանադրական շարժման իսկական հրամանատար, որի համար արժանացավ ոչ միայն Խան իտիտղոսին, այլև` Սարդարի զինվորական աստիճանի: Սահմանադրական նորահաստատ կառավարության կողմից Եփրեմը նշանակվում է նախ մայրաքաղաք Թեհրանի, ապա ողջ Իրանի ոստիկանապետ: Այդ ձևով Եփրեմ խանը մինչև մահ շարունակեց մնալ Սահմանադրական շարժման քաղաքական նվաճումները պաշտպանող առաջատար մարտիկ: Նրան ասում էին Սահմանադրական շարժման մշտարթուն պահակ: Եփրեմ խանը զոհվել է Սուրջեյի ճակատամարտում: Թաղվել է Թեհրանի Հայկազյան դպրոցի բակում: Նա իր հատուկ տեղն ունի նաև Իրանի ազգային պանթեոնում:
Комментариев нет:
Отправить комментарий